หลักสูตรการพยาบาลเฉพาะทาง สาขาการพยาบาลเวชปฏิบัติทั่วไป (การรักษาโรคเบื้องต้น)

ชื่อหลักสูตร
ภาษาไทย          หลักสูตรการพยาบาลเฉพาะทาง สาขาการพยาบาลเวชปฏิบัติทั่วไป (การรักษาโรคเบื้องต้น)
ภาษาอังกฤษ      Program of Nursing Specialty in Nurse Practitioner (Primary Medical Care)

ชื่อประกาศนียบัตร
ภาษาไทย           ประกาศนียบัตรการพยาบาลเฉพาะทางสาขาพยาบาลเวชปฏิบัติทั่วไป (การรักษาโรคเบื้องต้น)
ภาษาอังกฤษ       Certificate in Nursing Specialty in Nurse Practitioner (Primary Medical Care)
ชื่อย่อ                ป.การพยาบาลเฉพาะทาง สาขาการพยาบาลเวชปฏิบัติทั่วไป (การรักษาโรคเบื้องต้น)

องค์ประกอบของหลักสูตร

จำนวนหน่วยกิต ตลอดหลักสูตร 18 หน่วยกิต

             วิชาภาคทฤษฎี 12 หน่วยกิต  (1 หน่วยกิต = 15 ชั่วโมง)

             วิชาภาคปฏิบัติ 6 หน่วยกิต    (1 หน่วยกิต = 60 ชั่วโมง)

คุณสมบัติของผู้เข้ารับการฝึกอบรม มีคุณสมบัติดังนี้
1. พยาบาลวิชาชีพที่ได้รับใบอนุญาตประกอบวิชาชีพการพยาบาลชั้นหนึ่ง หรือการพยาบาลและ
การผดุงครรภ์ ชั้นหนึ่ง จากสภาการพยาบาลที่ไม่หมดอายุ
2. เป็นผู้มีประสบการณ์ในการปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยไม่น้อยกว่า 1 ปี
3. ได้รับการอนุมัติลาศึกษาต่อจากผู้บังคับบัญชา

รายวิชาในหลักสูตร ตลอดหลักสูตร 18 หน่วยกิต

วิชาแกน จำนวน 2 หน่วยกิต
      – ระบบสุขภาพ และการพัฒนาระบบบริการสุขภาพ 2
        (Health System and Health Care Service Development)
วิชาบังคับของสาขา จำนวน 2 หน่วยกิต
      – การประเมินภาวะสุขภาพขั้นสูง และการตัดสินทางคลินิก 2
        (Advance Health Assessment and Clinical Judgement)
วิชาความรู้ความชำนาญเฉพาะสาขา จำนวน 14 หน่วยกิต
      – การใช้ยาอย่างสมเหตุสมผลสำหรับพยาบาลเวชปฏิบัติ 2
        (Rational Drug use for Nurse Practitioner)
      – การรักษาโรคเบื้องต้นและการจัดการภาวะเร่งด่วน 4
        (Primary Medical Care and Emergency Management)
      – การจัดการดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังในชุมชน 2
        (Chronic Care Disease Management in Community)
      – ปฏิบัติการรักษาโรคเบื้องต้นและการจัดการภาวะเร่งด่วน 4
        (Primary Medical Care and Emergency Management Practicum)
      – ปฏิบัติการจัดการโรคเรื้อรังในชุมชน 2
        (Chronic Care Disease Management Practicum)

วัตถุประสงค์ของหลักสูตร

วัตถุประสงค์ทั่วไป
           เพื่อให้ผู้เข้าอบรมมีความรู้ความเข้าใจนโยบายและระบบบริการสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับการพยาบาลเวชปฏิบัติทั่วไป (การรักษาโรคเบื้องต้น) มีทักษะในการประเมินภาวะสุขภาพอย่างครอบคลุมเพื่อการตัดสินใจทางคลินิก การตรวจวินิจฉัยแยกโรค ให้การรักษาโรคเบื้องต้นในกลุ่มโรค กลุ่มอาการต่างๆที่พบบ่อย ทั้งในระยะเฉียบพลันและเรื้อรัง ประเมินปัญหาที่ซับซ้อนจากการเปลี่ยนแปลงภาวะสุขภาพของผู้ป่วยโรคเรื้อรัง สามารถวางแผนการบูรณาการการดูแลเพื่อแก้ไขปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพโดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์ สามารถตัดสินใจส่งต่อผู้ป่วยได้อย่างเหมาะสม ปฏิบัติงานเป็นทีมกับบุคลากรในทีมสุขภาพที่เกี่ยวข้อง และประสานเชื่อมโยงเป็นเครือข่ายบริการ รวมทั้งการใช้กลวิธีที่หลากหลายในการส่งเสริมให้ประชาชนสามารถพึ่งตนเองในการดูแลสุขภาพ

วัตถุประสงค์เฉพาะ
เมื่อสิ้นสุดการศึกษาอบรมแล้ว ผู้เข้ารับการอบรมสามารถ
1. อธิบายนโยบายสุขภาพ ระบบบริการสุขภาพ และการพัฒนาระบบบริการสุขภาพชุมชนได้
2. ระบุแนวทางประเมินภาวะสุขภาพอย่างครอบคลุมและการตัดสินทางคลินิก เพื่อการตรวจวินิจฉัยแยกโรคได้
3. ให้การรักษาโรคเบื้องต้นในกลุ่มโรค กลุ่มอาการต่างๆที่พบบ่อยทั้งในระยะเร่งด่วน ระยะเฉียบพลันและเรื้อรังได้
4. ระบุแนวทางการประเมินปัญหาที่ซับซ้อนจากการเปลี่ยนแปลงภาวะสุขภาพของผู้ป่วยโรคเรื้อรังได้
5. วางแผน บูรณาการการดูแลเพื่อแก้ไขปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพโดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์ได้
6. ปฏิบัติงานเป็นทีมกับบุคลากรสุขภาพที่เกี่ยวข้อง และประสานเชื่อมโยงเป็นเครือข่ายบริการได้
7. ใช้กลวิธีที่หลากหลายในการส่งเสริมให้ประชาชนสามารถพึ่งตนเองในการดูแลสุขภาพได้
8. สร้างสัมพันธภาพกับผู้รับบริการ เคารพในสิทธิของผู้รับบริการบนพื้นฐานในขอบเขตการปฏิบัติงานและจริยธรรมในวิชาชีพได้

หลักการและเหตุผล

          แผนยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบบริการสุขภาพ มีทิศทางชัดเจนมุ่งสู่การเป็นระบบบริการสุขภาพพอเพียงที่เน้นการใช้ทรัพยาการด้านสุขภาพอย่างจำเป็นและคุ้มค่า เพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าถึงบริการสุขภาพที่จำเป็นได้อย่างมีคุณภาพได้มาตรฐาน ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพระบบบริการที่เน้นการสร้างเสริมสุขภาพ การลดภาวะเสี่ยง การป้องกันโรค การตรวจวินิจฉัยโรคเบื้องต้น การรักษาพยาบาล การฟื้นฟูสุขภาพ และการควบคุมป้องกันความรุนแรงของโรคเรื้อรังโดยเฉพาะอย่างยิ่งโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง บริการสุขภาพผู้ป่วยจิตเวช รวมทั้งการพัฒนาระบบบริการอุบัติเหตุฉุกเฉินและระบบการส่งต่อข้ามพื้นที่ การจัดบริการรายกรณี ในการดูแลรักษาเฉพาะโรค ที่ครอบคลุมโรคที่มีการเข้าถึงบริการต่ำ โรคที่ต้องได้รับบริการเร่งด่วน และโรคที่มีความจำเป็นต้องได้รับบริการการดูแลต่อเนื่องตลอดชีวิต  เป็นต้น          

          พยาบาลเวชปฏิบัติ เป็นบุคลากรในทีมสุขภาพมีบทบาทในการดูแลสุขภาพที่เน้นความครอบคลุมของการจัด บริการขั้นพื้นฐานได้อย่างเป็นองค์รวม  สามารถประเมินภาวะสุขภาพอย่างครอบคลุม  เพื่อการตัดสินใจทางคลินิก    การตรวจวินิจแยกโรค ให้การรักษาโรคเบื้องต้นในกลุ่มโรคที่พบบ่อยทั้งในระยะเฉียบพลันและระยะเรื้อรัง ประเมินปัญหาที่ซับซ้อนจากการเปลี่ยนแปลงภาวะสุขภาพของผู้ป่วยและวางแผนการบูรณาการดูแลเพื่อแก้ไขปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพโดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์ ตลอดจนสามารถตัดสินใจส่งต่อผู้ป่วยได้อย่างเหมาะสม ปฏิบัติงานเป็นทีมกับบุคลากรในทีมสุขภาพที่เกี่ยวข้องและประสานเชื่อมโยงเป็นเครือข่ายบริการ รวมทั้งการใช้กลวิธีที่หลากหลายในการส่งเสริมให้ประชาชนสามารถพึ่งตนเองในการดูแลสุขภาพ ปฏิบัติงานบนพื้นฐานของการเห็นคุณค่าของการให้บริการ  ปฐมภูมิ จึงจำเป็นต้องมีทักษะในการสร้างสัมพันธภาพกับผู้รับบริการ คำนึงถึงสิทธิของผู้รับบริการและเคารพศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ และมีจริยธรรมในการปฏิบัติการพยาบาล  

          วิทยาลัยพยาบาลสภากาชาดไทยตระหนักถึงความสำคัญในการดำเนินงานตามยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบบริการสุขภาพ  การพัฒนาศักยภาพของพยาบาลเวชปฏิบัติ จึงดำเนินการเปิดหลักสูตรการพยาบาลเฉพาะทางสาขาการพยาบาลเวชปฏิบัติทั่วไป (การรักษาโรคเบื้องต้น) สำหรับพยาบาลวิชาชีพมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2545 เป็นต้นมาและมุ่งมั่นที่จะพัฒนาหลักสูตรดังกล่าว ให้มีความทันสมัยมากขึ้นโดยให้สอดคล้องกับปัญหาสาธารณสุข  สามารถตอบสนองความต้องการบริการของประชาชน และการเปลี่ยนแปลงของสังคม เพื่อให้ผู้สำเร็จการศึกษาในหลักสูตรนี้สามารถนำความรู้ไปใช้ในการปฏิบัติหน้าที่ในการให้บริการสุขภาพระดับปฐมภูมิได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล อีกทั้งเป็นพื้นฐานในการศึกษาต่อในระดับบัณฑิตศึกษาต่อไป